نور به آرامی، شکسته شده و یا به صورت خمیده وارد گوهری با تراکم متوسط می شود. این ویژگی شکست ارتباط تنگاتنگی با طول موج نور و میزان تجزیه نور سفید به رنگ های مختلف دارد، که تحت عنوان پراکندگی شناخته می گردد. به عبارتی دیگر پراکندگی یعنی تجزیه نور به طیف های رنگی سازنده آن.

نور سفید در حقیقت ترکیبی از طول موج های نور به رنگ قرمز، آبی و سبز است. این خاصیت نوری را اولین بار سر ایزاک نیوتن در سال ۱۶۶۶ کشف کرد. وی تجزیه نوری را از نور رد شده از درون یک منشور شیشه ای در آن زمان مشاهده نمود. وی تشخیص داد که رنگ ها به صورت زنجیره ای در منشور مشاهده می شود. نیوتن ۷ طیف رنگی را به نام های بنفش، نیلی، آبی، سبز، زرد، نارنجی و قرمز نام گذاری نمود. مشاهده پراکندگی یا شکست نوری نیوتن نشان داد که نور هنگام گذر از رسانه ای به رسانه دیگر مانند گذر از شیشه به هوا یا گوهری به هوا، خمیده و یا شکسته می شود.
گفتنی است که پراگندگی نوری که می توان در الماس دید همانند زمانی است که نور از قطرات باران عبور کرده و رنگین کمان را به نمایش می گذارد. به علاوه طول موج نور برمیزان شکست و یا خمیدگی آن تأثیر می گذارد. طول موج کوتاه تا طیف رنگی آبی را به نمایش گذاشته درحالیکه طول موج بلند به طیف رنگی قرمز ختم می شود. اندازه پراکندگی در واقع از تفریق ضریب شکست نوری قرمز به بنفش حاصل می گردد. به عنوان مثال میزان پراکندگی نوری الماس ۰۴۴/۰ و کوارتز سفید ۰۱۳/۰ است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که الماس پراکندگی نوری زیباتری را نسبت به کوارتز سفید به نمایش می گذارد.

باید توجه داشت که سنگ های قیمتی با ضریب شکست بالا (همانند روتایل، اسفن، الماس، زیرکن) به طور معمول میزان پراکندگی نوری بیشتری را نیز به نمایش می گذارند. اگر گوهر توسط گوهر تراش به شیوه مناسبی فست بخورد، می توان این پراکندگی رنگی را نیز افزایش داد.