در این مطلب صید و پرورش مروارید در ایران را توضیح می دهیم؛ از دوران باستان خلیج فارس و دریای عمان که پیشینیان دریای پارس می گفتند، به ویژه کرانههای جزیره میش ماهیگ و کرانه نیک آن( بحرین، به ران) زادگاه و خاستگاه مروارید به شمار میرفته است. کرانه نشینان دریای پارس با این گوهر پیوندی دیرینه داشتهاند.
صید و پرورش مروارید در ایران به گذشته های دور بر میگردد. در گذشته مروارید، نقش کنونی نفت را در خلیج فارس به عهده داشته است. بر پایه نوشتارهای تاریخی، از دوران هخامنشیان این گوهر صید میشده است، اما بی تردید آشنایی با آن به زمان های دور در ژرفای تاریخ میرسد. در نوشتهها و ادبیات ایرانی هزار ساله سرایندگان و نویسندگان ایرانی، به صید آن اشاره شده است.
قدمت صید و پرورش مروارید در ایران
قدمت غواصی در جنوب ایران به قرن های پیش از میلاد میرسد. در دوران ماد، ایرانیان از غواصان برای استخراج صندوق های طلا و جواهر کشتیهای غرق شده از دل دریا استفاده میکردند. نیروی دریایی توانمند ایران در دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان به گروه غواصی مجهز بود. آنها برای نفوذ به درون دژها از طریق خندقهای پر از آب و آبراههای شهرها، مهارت بسیاری داشتهاند.
جغرافیدان ایرانی، در سده چهارم هجری، در کتاب مسالك الممالک نوشته است که دُردانه ها را از کرانه های خلیج فارس به داخل کشور میبردند و مروارید خلیج فارس بی همتا بوده است. ابوعبدالله ادریسی در نزهة المشتاق که در سده ششم هجری نوشته شده است، روش صید این گوهر در خلیج فارس را شرح میدهد:
در خلیج فارس مکان های زیادی برای غواصی وحود دارد سیصد مکان مورد توجه است که همه آنها معروف و مشهورند.
تاریخ پرورش مروارید در ایران
آثار حاصل از حفاری های باستان شناسی نشان میدهد که سده های پیش از میلاد، کرانه نشینان دریای پارس از فن ژرف پیمایی برای به دست آوردن مروارید استفاده میکردهاند. دکتر تاکرا بوات در کتاب فرمانروایان صدف، ایرانیان را پیشگامان پایه گذاری صید و پرورش این گوهر به شمار آورده است.
مهمترین سند به جا مانده از پرورش این گوهر در ایران باستان گزارش آپولونیوس است، ریاضیدان یونانی، اهل جزیره رودس، که در سده دوم پیش از میلاد، ( ۲۶۲ تا ۱۹۰ پیش از میلاد ) هم زمان با دوران اشکانی، میزیسته است. وی در نوشتار خود به روشنی به پرورش مروارید در دریای پارس اشاره کرده و آن را ابتکار ایرانیان میداند.
نظر آپولونیوس درباره پروش مروارید در ایران
غواصان دریای پارس در حالی که ظرف کوچکی حاوی گیاهی خوشبو و تهییج کننده در دست داشتند به سمت صدف رفته و باعث میشدند تا صدف لب از لب بگشاید. سپس شاخهای میان تهی را به میان آن فرو برده و مایه موجود را به بیرون می کشیدند و آن را به سطح آب آورده و در جام هایی آهنین از آب دریا قرار میدادند، سپس مروارید بسیار کوچکی را درون آن گذاشته صبر میکردند تا آن بزرگ شود.
شما می توانید پیشنهادات و نظرات خود در مورد این مقاله در قسمت دیدگاه این صفحه به اشتراک بگذارید