نام فارسی: دره شمخال
نام انگلیسی: Shamkhal canyon
دره شمخال در موقعیت جغرافیایی N373503 E583157 در استان خراسان رضوی واقع است. دره شمخال به طول 18 کیلومتر، از روستای شمخال در کیلومتر 70 جاده قوچان به باجگیران آغاز می شود و در سوی دیگر به اراضی درونگر در جاده قوچان به درگز ختم می شود. دره شمخال که نام خود را از روستایی کوهپایه ای به همین نام گرفته از شمال شرقی به کوه آسلمه و از جنوب شرقی به رودخانه دائمی کال شمخال محدود است . این روستا بنای تاریخی کهنی ندارد اما اقلیم مساعد، خاک مرغوب و منابع غنی آب، تاثیر فراوانی در شکل گیری روستا داشته است. چشمه های ابتدای دره در ادامه رودخانه ای را می سازند که شالیزارهای درونگر را سیراب می کند. دره شمخال با دیواره های بلند و عرض کم، طبیعتی بی نظیر دارد. در میدان فلسطین قوچان، سواری های شخصی علاقه مندان را به روستای شمخال می رسانند و در صورت هماهنگی دوباره از انتهای دره به قوچان بر می گردانند. جاده تا روستای شمخال آسفالته است و از تونل بلند باجگیران عبور می کند. طول دره در حدود 18 کیلومتر است و ارتفاع دیواره تا 200 متر برآورد شده است.
دره دارای شیب ملایمی است که در ورودی خود روستایی به همین نام با بافت مسکونی متراکم را جای داده و استمرار آن درمیان دره خوش آب وهوای شمخال موقعیت منحصر به فردی به این روستا داده است. در مدخل ورودی زو (دره ) رودخانه ای فصلی جاری است. در فاصله 10 كيلومتري از ابتداي دره، فضاي جذاب و ديدني به نام «حمام آب» وجود دارد كه پذيراي تعداد كثيري از گردشگران در فصل تابستان است. خروجي دره، زمين هاي كشاورزي و برنج كاري روستاي «درونگر» است كه در جاده قوچان درگز واقع شده است. پوشش گیاهی دره شامل گردو، انجیر، زردآلو، چنار، بید، سپیدار، تمشک، موسیر، آنوخ (کاکوتی)، چریش، هفشان، گون، ریخوک، زرشک، گژی (زالزالک) و سدها گیاه وحشی و دارویی دیگر است.
شمخال نام یک نوع تفنگ قدیمی و دست ساز و قوی به زبان کردی کرمانجی بوده است. کردی کرمانجی ضرب المثلی دارد به این مضمون که “مگر تیر شمخال به تو خورده است”. این ضرب المثل برای افرادی به کار می رود که در واکنش به یک اتفاق نه چندان مهم، گریه و ناله بسیار سر می دهند.
