کدام نوشیدنی؟ قهوه یا چای…

هم چای و هم قهوه از جمله پرمصرف‌ترین انواع نوشیدنی‌ها در جهان به شمار می‌روند.

با بررسی های زیاد از مضرات و مزایای قهوه و چای اطلاع داشته باشید…

اما هر کدام از این‌ها مقادیری از کافئین را در خود دارند که گاه‌ و بیگاه خبرهایی از زیان‌ها یا فواید و منافعشان منتشر می‌شود. در این نوشتار کوتاه چند فایده و ضرر کافئین موجود در آن‌ها -از مصرف معمولی تا نوشیدن هنگام بارداری- جمع‌آوری شده است.

مزایا

کمبود خواب:
کافئین با گول زدن مغز شما، باعث کاهش احساس خواب آلودگی و افزایش هوشیاری می‌شود. این ماده موقتاً مانع ترشح «آدِنوسین»، ماده‌ای که مسکنی طبیعی برای مغز است، می‌شود و مانع از خستگی می‌شود. وقتی که شب خواب کافی نداشته باشید، هنگام بیدار شدن میزان آدِنوسین در مغز شما بیش از حالت نرمال است. کافئین، آدِنوسین را خنثی می‌کند و باعث می‌شود احساس خواب آلودگی کمتری داشته باشید.

ورزش:
متیو گانیو، استاد پزشکی ورزشی در دانشگاه آرکانزاس، می‌گوید: «کافئین می‌تواند عملکرد جسمی را در ورزشهای استقامتی همچون دویدن افزایش دهد، اما اثر آن در حرکات انفجاری کوتاه کمتر است». کافئین بدن را وادار می‌کند که بیش از آنکه ذخایر محدود کربوهیدرات ماهیچه‌ها را بسوزاند، ذخایر چربی بیشتری را بسوزاند. وقتی که کربوهیدرات ماهیچه‌ها تمام شود، شما احساس خستگی می‌کنید. تاثیر این مزیت، در افرادی که مرتب کافئین مصرف می‌کنند، کمتر است.

پارکینسون:
چندین مطالعۀ بزرگ نشان داده‌اند که خطر ابتلا به پارکینسون و پیشرفت آن در افرادی که در روز چند فنجان قهوه می‌نوشند، کمتر است. مبتلایان پارکینسون به تدریج سلولهای عصبی‌ای که دوپامین تولید می‌کنند را از دست می‌دهند. کافئین از این سلولهای عصبی محافظت می‌کند.

مُسکِن:
وقتی که سردرد می‌گیرید، رگهای خونی مغز شما منبسط می‌شوند. کافئین انبساط رگها را محدود می‌کند. بدین ترتیب کافئین یک مسکن با تاثیر متوسط هم هست.

مضرات

بارداری:
زنانی که باردار هستند یا برای بارداری تلاش می‌کند، نباید بیش از ۲۰۰ میلی گرم کافئین در روز مصرف کنند، چرا که استفادۀ بیش از این مقدار می‌تواند تاثیرات مضری بر باروری و جنین داشته باشد.

به هم خوردن نظم خواب:
لورا جولیانو، استاد روانشناسی در دانشگاه آمریکایی واشنگتن می‌گوید: «مردم متوجه نیستند که کافئین چقدر بر خوابشان تاثیر می‌گذارد. افرادی که بدنشان دیر کافئین را می‌سوزاند، حتی با وجود اینکه ساعتها از آخرین فنجان قهوۀشان گذشته باشد، در خواب دچار مشکل می‌شوند».

نگرانی‌های بی‌مورد

ریتم ضربان قلب:
در مطالعه‌ای که بر روی بیش از ۱۳۰۰۰۰ مرد و زنی که قهوه (عادی یا بدون کافئین) می‌نوشیدند، نشان داده شد که کافئین خطر آریتمی قلبی را، حتی در کسانی که دارای مشکل قلبی هستند، بالا نمی‌برد.

وزن:
بسیار از شرکتها، به قرصهای کاهش وزن، کافئین اضافه می‌کنند تا سرعت سوخت و ساز بدن مصرف کننده را حداقل در کوتاه مدت افزایش دهند. گانیو می‌گوید: «با این وجود شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد مصرف کافئین باعث کاهش وزن چشمگیر یا جلوگیری از افزایش وزن می‌شود».

فشار خون:
در حالی که مصرف کنندگان کافئین، افزایش اندکی را در فشار خون تجربه می‌کنند، تحقیقات طولانی مدت رابطۀ مشخصی را میان مصرف کافئین با فشار خون بالا نشان نمی‌دهند.