آیات و روایاتی برای دفع چشم زخم ...

مرحوم شیخ عباس قمی(ره) محدث شهیر و مؤلف کتاب مفاتیح الجنان ، خواندن آیه 51 از سوره مبارکه قلم (وإِن یَکادُ الّذینَ ...) را سفارش کرده است. این آیه با توجه به شأن نزول آن برای دفع چشم زخم مناسب است،

علاوه بر این آیه در روایات خواندن سوره های دیگری برای دفع چشم زخم مورد تأکید قرار گرفته است از جمله سوره های «ناس»، «فلق»، «حمد»، «توحید». همچنین در تعداد زیادی از تفاسیر در ذیل این آیه ی مذکور، خواندن این سوره ها نیز سفارش شده است.

بعضی از روایات حق بودن این مسئله را ثابت می کند. در «در المنثور» از پیامبر اکرم (ص) روایت است که فرمود: مسئله چشم زخم حق است، همچنین فرمود: چشم زخم، مرد سالم را در قبر و شتر سالم را در دیگ قرار می دهد.[ در المنثور ، ص 651]

مشهور است که آیه 51 از سوره مبارکه قلم (وإِن یَکادُ الّذینَ ...) در دفع چشم زخم مؤثر است.

در این آیه خداوند به پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «نزديك است كافران هنگامى كه آيات قرآن را مى ‏شنوند با چشم ‏زخم خود تو را از بين ببرند، و مى ‏گويند: «او ديوانه است! ».[ قلم، 51 ،وَ إِن يَكاَدُ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَيزُْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سمَِعُواْ الذِّكْرَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ لمََجْنُونٌ تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج 19، ص 636]

در حکمت 400 نهج البلاغه نیز آمده است: چشم زخم حق است و توسل به دعا برای دفع آن نیز حق است.[ نهج‏البلاغة ص : 547]
از این روایات روشن می شود که چشم زخم توهم و خرافه نیست بلکه یک امر واقعی است که در خارج اتفاق می افتد و راههایی برای جلوگیری از آن وجود دارد.

در شأن نزول این آیه آمده است: شخصی از قبیله ی بنی اسد، گاهی سه روز گرسنگی می کشید، بعد از آن به هر چیزی که برخورد می کرد می گفت: مانند آن را تا به امروز ندیدم، به آن چیز فساد و ضربه ای می رسید. بعضی خواستند تا این کار را درباره ی رسول الله (ص) انجام دهند که خداوند پیامبر را از آن حفظ کرد.[ الکشاف، زمخشری، ج 3 و 4، ص 1278]